Gebruikersonderzoek

Een gebruikersonderzoek vindt plaats aan het begin van een project. Met meer inzicht van de doelgroep – wat een online product of dienst voor hun betekent – kun je beter beslissingen nemen bij het ontwerp. Een gebruikersonderzoek bestaat uit open interviews met als doel zoveel mogelijk over de gebruiker te weten te komen. Door goed door te vragen moet je op zoek gaan naar de belangrijkste behoeften voor de bezoeker, en wanneer zal hij tevreden de website verlaten. Deze inzichten worden later vertaald naar het concept.

Je moet een gebruikersonderzoek niet verwarren met een usability-onderzoek/test In een usability-onderzoek gebeurt door middel van een klikbaar prototype die het online product realistisch nabootst. Bij een usability-onderzoek gaat het om de laatste check. Werkt het zoals het hoort te werken en sluit dit aan bij de beleving van de doelgroep. Een usabilityonderzoek doe je voor de realisatie.

Heb je nog nooit onderzoek gedaan, kijk dan eerst naar deze training over het doen van onderzoek.

Je kunt op de volgende manieren doelgroep onderzoek doen:

Deskresearch

Internet of tijdschriften zijn een goed startpunt voor onderzoek. Vaak is er al veel meer materiaal beschikbaar dan verwacht. Bijkomend voordeel is dat de doelgroep niet onnodig wordt lastiggevallen met verzoeken om medewerking (voorkomen irritatie). De twee belangrijkste knelpunten:

  • het zoeken naar goed materiaal (niet alles wat op internet te vinden is klopt!!)
  • het materiaal sluit zelden helemaal aan op de onderzoeksvraag. 

Raadplegen inhoudelijk deskundigen

Wanneer je een interactief product moet ontwerpen voor basisschoolleerlingen, kun je ook de leerkrachten interviewen. Hierbij moet je je niet beperken tot één leerkracht. Voor een goed onderzoek interview je minstens 2 of 3 deskundigen.

Heb je nog moeite met het houden van interviews, kijk dan naar deze training.

Individuele interviews met de doelgroep

Bij het interviewen van de doelgroep is natuurlijk een goede voorbereiding van groot belang. Je bedenkt van te voren de vragen, maar je laat ruimte om hiervan af te wijken. Je houd natuurlijk meerdere interviews
Naast aantal interviews is de spreiding  van belang. Voorkom dat bijvoorbeeld alle interviews worden gehouden met één vriendenclubje binnen de doelgroep. 

Groepsdiscussies

De meerwaarde van een groepsdiscussie met meerdere mensen uit de doelgroep ligt in de interactie tussen de deelnemers. Zij kunnen elkaar op idee‘n brengen (brainstorm) en op elkaars opvattingen en argumenten reageren. Je kunt dan zien hoe breed opvattingen worden gedeeld, hoe hard argumenten zijn, wat tegenargumenten zijn. De groepsgrootte ligt doorgaans tussen de 6 en 12 personen.

Let wel op:

  • sociale druk tussen groepsleden kan leiden tot sociaal gewenste antwoorden (kan vooral bij gevoelige onderwerpen aan factor van belang zijn);
  • sommige groepsleden kunnen zo dominant zijn dat de rest niet aan het woord komt.

Observatie

Je kunt doelgroeponerzoek ook doen door het kijken naar de doelgroep. Hoe vaardig gaan zij om met internet? Hoe zoeken zij op internet?

 

Oefening 1:

Zoek op Internet informatie over de doelgroep jongeren van 13 tot 16 jaar.

  • Op hoeveel sites heb je informatie gevonden?
  • Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de doelgroep die je kunt vinden?
  • Herken je je zelf in deze punten?

 

(naar boven)

 

 

Persona

Na het doelgroep onderzoek kun je een persona maken. Een persona is een specifieke niet-bestaande vertegenwoordiger van je doelgroep. Meerdere doelgroepen? Dan maak je meerdere persona’s! Persona’s krijgen een gezicht en een identiteit en brengen daarmee de factor mens terug in het ontwerpproces.

Een aantal goede voorbeelden van persona's vind je op stanandstacy.com.

Een persona maak je in een aantal stappen:

  • Stap 1: Bedenk wie je doelgroep is. Zie hierboven.
  • Stap 2: Neem in je onderzoek mee hoe de doelgroep jouw medium, of het nou een website of magazine is, beleeft. Welke andere magazines leest je doelgroep graag en waarom, of welke sites bezoekt zij graag en waarom? Als je dit weet, kun je er je voordeel mee doen.
  • Stap 3: Plan een personabrainstorm met meerdere personen waarin je alle ideeen over de doelgroep uitwisselt.
  • Stap 4: Beschrijf zoveel mogelijk kenmerken van de persona, bijvoorbeeld met behulp van dit formulier. Wees niet te krampachtig bij het creëren van de persona. Niet alles hoeft onderbouwd en onderzocht te zijn. 
  • Stap 5: Maak een tastbaar iets van je persona. Bijvoorbeeld een afbeelding of een goede beschrijving en hang die aan de muur. Zo heb je een concrete reminder en kun je makkelijk bijsturen als je onderwerpen aan het bedenken bent. Wil je persona, als ze juf is, echt lezen wat de nieuwste vorm van therapie is, of wil ze lezen hoe het zit met stoornissen bij kinderen? En als je persona boven de vijftig is, kan dat lettertype dan wel?


Oefening 2

Maak een persona met een vertegenwoordiger doelgroep jongeren van 13 tot 16 jaar. Het mag geen bestaand persoon zijn! Gebruik de informatie die uit het doelgroeponderzoek.

(naar boven)