Wat is User Experience design?
User Experience design is het vormgeven van de interactie tussen mens en machine. Hierbij wordt er vooral gekeken hoe de gebruiker de interactie ervaart met een interactief product. Het vak User Experience design houdt zich niet bezig met de interactie tussen mensen. Dit is meer het terrein van het vak communicatie.
Bij het ontstaan van internet dacht men nog niet na over interactiviteit en de ervaring van de gebruiker. Het internet werd gezien als een een verzameling teksten die met elkaar verbonden waren met hyperlinks. De eerste pagina zag er zo uit:
De snelle ontwikkeling van de technieken voor de interface (dat wat je als gebruiker ziet) en de achterkant (informatiesystemen) maakten het web steeds meer tot een software interface op afstand.
Het web is ook niet meer de enige vorm van interactiviteit. De ontwikkeling van verschillende devices zoals tablets, smartphones, interactive horloges of Google glass heeft er voor gezorgd dat interactiviteit niet beperkt blijft tot het web.
Deze ontwikkelingen maken dat je niet zomaar lekker kan gaan bouwen en (grafisch) vormgeven. Wanneer je websites, apps of interactive print wilt ontwikkelen, moet je je bezig houden met de beleving van de gebruiker, dus met User Experience design.
Hoe de ontwikkelingen zijn verlopen, komt goed tot uiting in de opvolgende namen voor het ontwerpen van interactive producten:
- webdesign
- interaction design
- user experience design
en in het volgende schema:
Bij User Experience design staat dus de beleving van de gebruiker centraal in het gehele ontwerpproces. Een ander veel gebruikte term hiervoor is User Centered Design. Het doel is om tot een product te komen dat goed functioneert voor de doelgroep. Hiervoor moet je altijd onderzoek doen naar de gebruiker en naar de gewenste functionaliteit.
User Centered Design gaat uit van de 5 e's:
- Effective: Hoe volledig en accuraat wordt een taak of ervaring afgerond
- Efficient: Hoe snel wordt de taak voltooid
- Engaging: Hoe goed kan de gebruiker met de interface omgaan en hoe fijn en prettig is het om die te gebruiken;
- Error Tolerent: Hoe goed worden fouten voorkomen en worden fouten door gebruikers opgelost;
- Easy to Learn: Hoe gemakkelijk is het te gebruiken en door het gebruik te leren.
Een gemiddelde eindgebruiker is niet altijd hetzelfde. Eigenlijk bestaat de gemiddelde mens. Een site of een app zal dan ook pas 100% gebruiksvriendelijk zijn als het de gehele doelgroep kan bedienen. Dit is onmogelijk. Daarom wordt de P5 tot P95 norm vaak gehanteerd. Dit betekent dat 95% van de doelgroep tevreden moet zijn over de gebruiksvriendelijkheid.
Oefening 1
- Lees deze webpagina met de 20 grootste irritaties op internet. Al deze irritaties kunnen voorkomen worden door een goed interaction design. Geef bij alle 20 punten weer aan welke "E" een site dan niet voldoet.
- Een website wordt niet in alle browsers op dezelfde manier weergegeven. Om een website gebruikersvriendelijk te maken, moet je de site dus in verschillende browsers testen. Kijk naar het gebruik van browsers op de site van w3schools en browserchecker.nl. In welke browsers moet je een website testen om zeker te weten dat je voldoet aan de P5 tot P95 norm?
De Elementen van User Experience
Binnen het vak worden veel termen naast elkaar en door elkaar gebruikt. Jesse James Garrett is een Amerikaanse User experience designer. Hij heeft een schema heeft bedacht die duidelijk maakt wat er onder User experience design wordt verstaan. Dit schema is een standaard geworden. Hieronder zie je de Nederlandse vertaling.
Het schema bevat 5 lagen. Bij het maken van een ontwerp volgens UXD begin je met de onderste laag.
Laag 2, 3 en 4 zijn gesplitst. De linkerkant gaat uit van de taken van de gebruiker. De rechterkant gaat over de content van de app of site.
De bovenste laag wordt ook nog vaak onderverdeeld in beweging, geluid en grafisch design en tekst.
De schema's zijn misschien niet meteen helemaal duidelijk en te theoretisch. In de volgende modules krijg je verder uitleg over de lagen.
Wat doet een user experience designer?
Als user experience designer ontwerp je websites en applicaties. Vergelijk het met een architect die je helpt bij het ontwerpen van een huis: een user experience designer doet dit voor websites en applicaties.
Een user experience designer bepaalt:
- Wat staat waar op je website of app?
- Hoe werkt het en waarom?
- Hoe vindt de bezoeker zijn weg en hoe wordt de inhoud gepresenteerd?
Een user experience designer heeft te maken met:
- businessdoelen (wat wil de klant)
- gebruikersdoelen (wat wil de gebruiker)
In de volgende lessen leer je stap voor stap hoe je een user experience design maakt. Hieronder zie je een korte samenvatting.
Het maken van een user experience design verloopt volgens de volgende stappen:
- Onderzoek
- onderzoek (laag 1 van het schema van Garrett)
- vaststellen van de doelstelling klant
- concurrentie onderzoek
- gebruikersonderzoek
- ontwikkelen gebruikersscenario's (userstories/ userscenarios) / functies vastleggen (laag 2)
- onderzoek naar gewenste functionaliteit (=wat kan een systeem?/ wat zijn de wensen en eisen?)
- onderzoek (laag 1 van het schema van Garrett)
- Concepting
- activiteitendiagrammen (laag 3)
- ordenen van informatie
- flowchart/ sitemap (laag 3)
- wireframes (laag 4)
- visueel design (laag 5)
- prototype
- gebruikerstesten
- presenteren/ beoordelen
- definintief ontwerp - klant keurt het goed
Onderzoek
Het ontwerpproces begint met altijd met onderzoek. Je moet weten wat de klant wil = businessdoelstellingen. Je kijkt ook wat de concurrentie van de klant doet. Vergelijk verschillende websites/ apps met overeenkomstige doelstellingen.
Verder doe je onderzoek naar de doelgroep. Je moet weten wie de doelgroep is:
- hoe ziet de belevingswereld eruit ziet: wat speelt, wat vindt men belangrijk
- welke de taal spreekt van de doelgroep
- wat zijn de behoeftes van de doelgroep
- wat is het (media)gedrag van de doelgroep
- hoe denkt de doelgroep over de dienst of product dat aangeboden wordt
Je maakt dan vaak een persona. Een persona is een denkbeeldige gebruiker die de doelgroep vertegenwoordigd. Deze gebruiker krijgt een naam, een gezicht, enkele persoonlijke kenmerken, doelen en taken.
Concepting
De volgende stap is het maken van een plan voor de app of website.
Je begint dan met het beschrijven van de doelen van de gebruiker. Met welk doel bekijkt/gebruikt de gebruiker de website of de applicatie?
De doelen worden vast gelegd in userstories:
Hierna ga je inventariseren welke informatie en functies de gebruiker nodig heeft om het doel te bereiken. Met andere woorden: wat zijn de taken en de acties en welke informatie heeft de gebruiker nodig om de taken en acties te doorlopen.
Dit leg je vast in activiteitendiagrammen en in inventarisatielijsten. Het is belangrijk om te controleren of inventarisatie en activiteiten diagrammen volledig zijn. Dit ga je testen!
Alle informatie moet worden geordend. Dit wordt meestal vast gelegd in wireframes. Wireframes zijn een visuele functionele weergave van een website of applicatie. Wireframes zijn dus géén grafisch design, maar bedoelt als bespreekdocument. Dit is handig voor bijvoorbeeld gebruikerstests of om een applicatie te demonstreren aan klanten of projectleden.
Vanuit de wireframes ga je visueel ontwerpen.
Prototyping en testen
De wireframes met de visuele ontwerpen zet je om in een prototype. Meestal maak je het prototype met behulp van html, css en jquery. Het prototype geeft de werkende gebruikersinterface weer, zonder de achterliggende functies. Je kunt bijvoorbeeld niet echt iets bestellen, maar wel het bestelproces door lopen.
Dit prototype wordt gebruikt om de applicatie te testen.
Na Het testen (en bijstellen en weer testen) en de goedkeuring van de klant is het werk van een user experience designer klaar.
Oefening 2
- Bekijk de volgende video:
- Ga naar de site http://9292.nl/ en teken het wireframe van deze pagina.